In de periode van corona hoorden we er veel over: huidhonger. Het verlangen naar fysiek contact. Dat is ook niet zo gek, want aanraking is van levensbelang. Een aai op de huid of een simpele knuffel geeft een ontspannen, vertrouwd en veilig gevoel. Ook heeft lichamelijk contact positieve effecten op je gezondheid.
Wat is aanraking eigenlijk?
Aanraking = prikkels verwerken op de huid.
Het tastzintuig, dus het voelen, is ons grootste zintuig. Je kunt het niet uitzetten.
Prenataal is aanraking al ontwikkeld. In de baarmoeder krijgen baby’s alle emoties van de moeder mee. Rond acht weken zwangerschap kan een baby al aanraking van de moeder voelen.
Na de bevalling is aanraking ook belangrijk. Een baby reageert op de stem van de moeder, geur én de manier waarop je hem of haar aanraakt. Dat helpt om later op een goede manier met emoties om te gaan.
Ga voor jezelf maar eens na… Als een baby huilt en de moeder raakt hem of haar aan, het werkt! Hij of zij reageert hierop en wordt veelal rustiger.
Baby’s die in een draagdoek worden gedragen, borstvoeding krijgen of op een andere manier worden aangeraakt, herstellen sneller van stress.
Natuurlijk hou je altijd dat de ene persoon meer knuffelig is dan de ander. Dat verschilt natuurlijk ook per kind. Dat geldt ook voor jou en mij. Wat je nodig hebt, kun je zelf ook aangeven.
Twee soorten aanrakingen
Het is goed om te weten dat er twee soorten aanrakingen zijn: feeling en sensing.
Sensing is functionele aanraking. Bijvoorbeeld regen op je huid voelen.
Feeling is sociale aanraking. Aanraking tussen mensen met als doel communiceren. Feeling heeft een positieve uitwerking op ons lichaam.
Sociale aanraking heeft ook een optimale aanrakingssnelheid namelijk 3 cm per seconde. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het aaien van een baby.
Het sociaal aanraken is dus belangrijk. Het geeft het gevoel van verbondenheid en veiligheid.
Worden we wel voldoende aangeraakt?
Praten over eenzaamheid is een taboe.
Praten over aanraken of de wens om aangeraakt te willen worden al helemaal!
Nederlanders staan niet bekend als ‘aanrakerig’ volk vergeleken met andere, meer zuidelijke, landen in Europa. Het is al snel “awkward” om te bespreken.
Een hand op je schouder, een omhelzing, elkaars hand vast houden, tegen elkaar aan zitten zijn manieren van aanraken. We hebben het allemaal nodig en hebben er dus behoefte aan. Alleen krijgen, ontvangen of geven we het niet altijd of kúnnen het niet altijd krijgen, ontvangen of geven.
Aanraking in de psychiatrie
Er is onderzocht wat verschillende mensen (gezond en met een psychische aandoening) van fysieke aanraking vinden.
Onderzoekers zijn met het allerzachtste HEMA kwastje over de huid van de hand van deze verschillende mensen gegaan. Met een langzaam tempo (de eerder genoemde 3 cm per seconde) en een snel tempo.
Wat blijkt?
Bij het langzame tempo wordt het feeling systeem in werking gezet.
Bij het snelle tempo wordt het sensing systeem in werking gezet.
Uit het onderzoek kwam tevens naar voren dat als je een trauma hebt meegemaakt (PTSS hebt) je een langzame en snelle sociale aanraking niet meer herkent.
Wat ik ook interessant én herkenbaar vond, was dat uit het onderzoek blijkt dat mensen met anorexia, een persoonlijkheidsstoornis, angststoornis en autisme een langzame aanraking als veel minder prettig ervaren dan gezonde mensen.
Ik kan mezelf ook nog goed herinneren dat toen ik in mijn eetstoornis zat ik helemaal niet wilde dat wie dan ook aan me zat. Even los van dat ik niemand om me heen had die dit had willen doen. Ik had er ook geen behoefte aan. Sterker nog, ik had er een afkeer tegen.
Is het erg als je aanraking niet zo prettig vindt?
Nee, op zich niet. Als je aanraking minder prettig vindt, ga je dit niet opzoeken. Dan past het minder bij je.
Wat wél belangrijk is om te weten en wat ik je wil meegeven: je kunt er profijt van hebben. Zeker als je stress ervaart. Dus ook als je een eetstoornis ontwikkelt en/of hebt.
Eetstoornis en aanraking
Ik denk zeker dat aanraken iets kan opleveren als je een eetstoornis hebt. Zelf heb ik als kind nooit een hand op mijn schouder gekregen, een aai over mijn bol of een knuffel. Pas toen mijn therapeut aan me vroeg of ze een arm om me heen mocht slaan, voelde ik deze aanraking tot in mijn vezels. Ik voelde en besefte me hoe erg ik dit altijd had gemist. Het gemis had meer invloed op mijn leven dan ik had gedacht.
Aanraking is dus echt belangrijk. Elke keer als ik hierover schrijf of erover vertel, voel ik het weer. Liefde, warmte en steun voelen, is essentieel. Gun jezelf dit!
Nog een paar feiten:
- Aanraking vermindert stress. Dat is wetenschappelijk bewezen.
- Iedereen kan aanraken. Als je iemand aanraakt, doe je dat automatisch goed.
- Naasten kunnen jou aanraken. Ze willen er graag voor je zijn.
- Je kunt ook jezelf aanraken. Self touch inzetten als je zenuwachtig bent, zorgt ervoor dat spanning je lichaam verlaat. Zelfaanraking helpt dus bij hoge spanning.
- Je kunt ook je kat of een ander huisdier aanraken. Dat heeft hetzelfde effect.
- Je kunt kort of lang aanraken.
- Je kunt het ook inzetten wannéér je maar wilt.
- Er is geen wachtlijst.
- Het is gratis.
- Overdosis aanraken bestaat niet.
- Bijwerkingen: je kunt een betere band met elkaar krijgen.
Tot slot
Natuurlijk verschilt de behoefte aan aanraking per persoon, per leeftijd, et cetera. Alles wat hierboven staat vermeld, geldt voor de gemiddelde persoon.
Daarnaast kun je zelf uiteraard ook altijd je grenzen aangeven als een naaste jou wil aanraken en je hebt er geen behoefte aan. Of andersom, wanneer jij er behoefte aan hebt, kun je erom vragen!
Wordt jij in je eigen sociale omgeving voorzien in de behoefte van aanraking?